De eerste keer dat iemand mij HSP noemde was toen een vriendin me 'out of the blue' het boek 'Leven met hooggevoeligheid, van opgave naar gave'als verjaardagscadeau gaf (alweer zo’n 20 jaar geleden). De vriendin veronderstelde zonder meer dat ik dat toch "allang wist van mezelf". Terwijl ik het thema alleen zijdelings langs had zien komen en half en half had afgedaan als ‘weer zo’n nieuwe hype.’
Daarna volgden er snel meer. “Jij bent vast hoogsensitief”
“Volgens mij ben jij ook hooggevoelig. Heb je wel eens zo’n test gedaan?”
“Ja, jij snapt dat natuurlijk wel, jij bent ook HSP…”
“Misschien is het meer HSS bij jou. Daar heb ik laatst zo’n goed boek over gelezen…”
Ik wist dat het lief bedoeld was, het boek bleek interessant, en er was zeker herkenning. Toch voelde ik weerstand en irritatie bij mezelf. Waarom eigenlijk?
Waarom ik weerstand voel bij labels als HSP of HSS
Inmiddels zijn we aardig wat jaren verder en kunnen we vaststellen dat het begrip hoogsensitiviteit de ‘hype fase’ voorbij is. Ik heb me er meer in verdiept. En ik heb (hoog)sensitieve mensen gecoacht, en gevoeld en gezien met welke uitdagingen ze te maken hebben.
Toch voel ik na al die jaren nog steeds weerstand bij de HSP/HSS labels. Waarom eigenlijk?
- Ik houd niet van ‘stickers plakken’ - of het nu positief of negatief is, een etiket is al gauw beperkend en stereotyperend.
- Er wordt problematisch gedaan over gevoeligheid, terwijl ik persoonlijk ‘laagsensitiviteit’ een veel groter probleem vind...
- Of het wordt opgehemeld als bijzondere (bovennatuurlijke) gave, waardoor je een speciale taak of roeping in de wereld hebt. (Nonsens wat mij betreft: we zijn allemaal geroepen lief te hebben, en je mag daarvoor een vorm en plek zoeken die bij jouw persoonlijkheid en talent past.)
- We hebben eerst een samenleving gecreëerd waarin we een voortdurende stroom prikkels over mensen uitstorten, en vervolgens noemen we wie hier moeite mee heeft ‘overgevoelig’ of ‘hooggevoelig’. De omgekeerde wereld...
- Gevoeligheid kan in je genen zitten, maar ook ontstaan vanuit hechtingsproblemen, trauma, en burnout. Het is niet altijd een 'gave met een gouden randje', soms is het een beschadigd zenuwstelsel - en doet het dagelijks pijn.
- Wie bepaalt de grens tussen ‘normaal gevoelig’ en ‘hooggevoelig’? Er is zoveel variatie in waar we gevoelig voor zijn. De één verdraagt geen herrie of felle lampen, de ander voelt meteen de sfeer in een groep. De één kan geen label in de hals verdragen, de ander krijgt hartkloppingen in een volle supermarkt of moet het journaal vermijden.
Maar vooral: wat hèb je er aan om te weten of je hooggevoelig of hoogsensitief bent?
Omdat die variatie zo groot is, en er gradaties van gevoeligheid zijn, wat heb je dan eigenlijk aan het label HSP? Dat is een vergaarbak van totaal verschillende ervaringen en gevoeligheden. Maar wat zegt dat over JOU? Wat heb jij nodig? Wat is jouw grens? Jouw kwaliteit? Jouw behoefte? Waar krijg jij energie van? En waar loopt jouw tank op leeg? De ene HSP is de andere niet.
Ja, ik ben gevoelig voor prikkels. EN ik houd van prikkels, van mensen, van betekenisvolle events. (Yes, dan ben je HSS, hoor ik al iemand denken…) Maar... dat wist ik al lang voordat het begrip HSP/HSS op mijn weg kwam.
Het enthousiasme waarmee HSP wordt omarmd, is denk ik vooral omdat het houvast geeft: ik ben niet de enige, ik ben niet gek, er is een naam voor. (Ik denk dat dat ook een rol speelt in de groeiende belangstelling voor o.a. ADD.)
Maar wat als je wél de enige zou zijn? Kun je dan ook gewoon aanvaarden dat je bent wie je bent, en dat dat helemaal oké is? We zeggen zo makkelijk dat iedereen uniek is, maar ons eigen ‘uniek zijn’ kunnen we vaak maar moeilijk verdragen.
Waar ik veel meer aan had dan het label HSP: coaching, zelfonderzoek en zelfliefde
Ik ben al lang geleden de reis aangegaan om mezelf te leren kennen. Om te ontdekken wat wel en niet werkt voor mij. Om mijn grenzen te leren kennen en (moeilijker nog) te aanvaarden en respecteren. Dat ik begrensd ben, dat ik geen superwoman ben die alles aankan wat ze leuk vindt en de wereld wel eventjes redt. Dat ik keuzes moet maken en moet doseren, wil ik geen roofbouw plegen op mezelf. Die persoonlijke ontdekkingsreis, daar heb ik een tijdje hulp bij gehad van een coach. Die gesprekken zijn een ongelooflijk waardevolle spiegel geweest. Ook de kerk en mijn reis met God heeft me veel geleerd en verder geholpen.
En de reis gaat nog steeds door, en ik groei en mijn gevoeligheid verandert ook onderweg. Af en toe val ik op mijn neus, en dan krabbel ik weer op en ga weer ‘onbekommerd onderweg’.
Het gaat er niet om of je het label HSP omarmt, maar of je jezélf omarmt. Mag je zijn wie je bent, met je kwaliteiten èn met je beperkingen?
De gebruiksaanwijzing die ik voor mezelf heb gevonden, is maatwerk. En of je nu hoogsensitief bent of niet, ook jouw gebruiksaanwijzing is maatwerk. Je mag je eigen do’s en don’ts ontdekken, zacht leren zijn voor je kwetsbare kant, je kracht inzetten en je rust nemen daar waar het voor jou passend is. Dat is voor iedereen een zoektocht, en het is voor niemand precies hetzelfde.
Gevoelig of niet, we zijn allemáál anders. En dát is dus héél normaal.
Voor wie worstelt met zijn/haar gevoeligheid, nog even dit:
Voor sommigen is gevoeligheid (nog) echt een pijnlijke en zware last. Zeker als daar ook burnoutklachten, somberheid of andere mentale pijn bij komt. Het is goed om daar niet alleen mee te worstelen! Erken voor jezelf dat je gevoelig bént, en zoek hulp bij het ontdekken van je gebruiksaanwijzing en het leren ontspannen van je zenuwstelsel. Boeken lezen over omgaan met gevoeligheid kan je zeker inzicht geven, maar met begeleiding op maat kom je veel verder.
Juist als je (prikkel)gevoelig bent, is natuurcoaching ideaal. De natuur om je heen geeft rust, ruimte en ‘gronding’, en het gesprek voelt minder zwaar en overweldigend. Neem hier contact op voor een gratis kennismakingswandeling, om te ervaren of deze vorm van coaching helpend is voor jou. Je bent van harte welkom!
Reactie plaatsen
Reacties